The
Roman Calendar
Day |
Mar., Jul., Oct., May |
Jan., Aug., Dec. |
Apr., Jun., Sept., Nov. |
Feb. (28 days) |
Leap Year |
1 |
Kalendis
(Martiis, Iuliis, Octobribus, Maiis) |
Kalendis
(Ianuariis, Augustis, Decembribus) |
Kalendis
(Aprilibus, Iuniis, Septembribus, Novembribus) |
Kalendis
Februariis |
same |
2 |
ante diem sextum
Nonas (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
ante diem quartum
Nonas (Ianuarias, Augustas, Decembres) |
ante diem quartum
Nonas (Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
ante diem quartum Nonas Februarias |
same |
3 |
ante diem quintum
Nonas (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
ante diem tertium
Nonas (Ianuarias, Augustas, Decembres) |
ante diem tertium
Nonas (Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
ante diem tertium
Nonas Februarias |
same |
4 |
ante diem quartum
Nonas (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
pridie Nonas
(Ianuarias, Augustas, Decembres) |
pridie Nonas
(Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
pridie Nonas
Februarias |
same |
5 |
ante diem tertium
Nonas (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
Nonis
(Ianuariis, Augustis, Decembribus) |
Nonis
(Aprilibus, Iuniis, Septembribus, Novembribus) |
Nonis
Februariis |
same |
6 |
pridie Nonas
(Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
ante diem octavum
Idus (Ianuarias, Augustas, Decembres) |
ante diem octavum
Idus (Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
ante diem octavum
Idus Februarias |
same |
7 |
Nonis
(Martiis, Iuliis, Octobribus, Maiis) |
ante diem septimum
Idus (Ianuarias, Augustas, Decembres) |
ante diem septimum
Idus (Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
ante diem septimum
Idus Februarias |
same |
8 |
ante diem octavum
Idus (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
ante diem sextum Idus (Ianuarias, Augustas, Decembres) |
ante diem sextum Idus (Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
ante diem sextum Idus Februarias |
same |
9 |
ante diem septimum
Idus (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
ante diem quintum
Idus (Ianuarias, Augustas, Decembres) |
ante diem quintum
Idus (Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
ante diem quintum
Idus Februarias |
same |
10 |
ante diem sextum
Idus (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
ante diem quartum
Idus (Ianuarias, Augustas, Decembres) |
ante diem quartum
Idus (Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
ante diem quartum Idus Februarias |
same |
11 |
ante diem quintum
Idus (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
ante diem tertium Idus (Ianuarias, Augustas, Decembres) |
ante diem tertium Idus (Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
ante diem tertium Idus Februarias |
same |
12 |
ante diem quartum
Idus (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
pridie Idus
(Ianuarias, Augustas, Decembres) |
pridie Idus
(Apriles, Iunias, Septembres, Novembres) |
pridie Idus
Februarias |
same |
13 |
ante diem tertium
Idus (Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
Idibus
(Ianuariis, Augustis, Decembribus) |
Idibus
(Aprilibus, Iuniis, Septembribus, Novembribus) |
Idibus
Februariis |
same |
14 |
pridie Idus
(Martias, Iulias, Octobres, Maias) |
ante diem undevicesimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem duodevicesimum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem sextum decimum Kalendas Martias |
same |
15 |
Idibus
(Martiis, Iuliis, Octobribus, Maiis) |
ante diem duodevicesimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem septimum decimum Kalendas (Maias, Iulias,
Octobres, Decembres) |
ante diem quintum decimum Kalendas Martias |
same |
16 |
ante diem septimum decimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres,
Iunias) |
ante diem septimum decimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem sextum decimum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem quartum decimum Kalendas Martias |
same |
17 |
ante diem sextum decimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem sextum decimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem quintum decimum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem tertium decimum Kalendas Martias |
same |
18 |
ante diem quintum decimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias)
|
ante diem quintum decimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem quartum decimum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem duodecimum Kalendas Martias |
same |
19 |
ante diem quartum decimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem quartum decimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem tertium decimum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem undecimum Kalendas Martias |
same |
20 |
ante diem tertium decimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem tertium decimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem duodecimum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem decimum Kalendas Martias |
same |
21 |
ante diem duodecimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem duodecimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem undecimum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem nonum Kalendas Martias |
same |
22 |
ante diem undecimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem undecimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem decimum Kalendas (Maias, Iulias,
Octobres, Decembres) |
ante diem octavum Kalendas Martias |
same |
23 |
ante diem decimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem decimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem nonum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem septimum Kalendas Martias |
same |
February with 29 days: |
|||||
24 |
ante diem nonum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem nonum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem octavum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem sextum Kalendas Martias |
a. d. sextum Kalendas Martias (bissextus) |
25 |
ante diem octavum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem octavum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem septimum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem quintum Kalendas Martias |
a. d. sextum Kalendas Martias (bissextus) |
26 |
ante diem septimum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem septimum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem sextum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem quartum Kalendas Martias |
a. d. V. Kal. Mart. |
27 |
ante diem sextum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem sextum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem quintum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
ante diem tertium Kalendas Martias |
a. d. IV. Kal. Mart. |
28 |
ante diem quintum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem quintum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem quartum Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
pridie Kalendas Martias |
a. d. III. Kal. Mart. |
29 |
ante diem quartum Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem quartum Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
ante diem tertium Kalendas (Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
dies non est hoc mense |
pridie Kal. Mart. |
30 |
ante diem tertium Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
ante diem tertium Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
pridie Kalendas
(Maias, Iulias, Octobres, Decembres) |
dies non est hoc mense |
dies non est hoc mense |
31 |
pridie Kalendas (Apriles, Augustas, Novembres, Iunias) |
pridie Kalendas (Februarias, Septembres, Ianuarias) |
dies non est hoc mense |
dies non est hoc mense |
dies non est hoc mense |
Notes
Each month has only three named days:
Kalends
(Kalendae) =
1st, Nones (Nonae)
= 5th / 7th, Ides (Idus)
= 13th / 15th.
In Latin these names are feminine plural
only. By the way, the Nones are called that because they are the ninth day
before the Ides (see below for details).
Learn this rhyme: “In March, July, October, May,
the Nones (Ides) fall on the latter day.”
“In March, July, October, May, the Nones fall on the seventh day.”
“In
March, July, October, May, the Ides fall on the fifteenth day.”
ALL DAYS OF THE MONTH ARE FIGURED BACKWARD FROM THE THREE NAMED DAYS.
The original first month of the year was
March. (For this reason September was, as its name suggests, the seventh month
of the year etc.) As used in the calendar, the names of the months are
adjectives modifying the feminine plural named days.
Ianuarius/a/um
Februarius/a/um
Martius/a/um
Aprilis/e
Maius/a/um
Iunius/a/um
Iulius/a/um (originally Quintilis/e,
sometimes Quinctilis/e, the fifth month)
Augustus/a/um (originally Sextilis/e, the
sixth month)
Semptember/bris/bre
October/bris/bre November/bris/bre
December/bris/bre
Named
days occur in the ablative of time when:
Kalendis
Novembribus (Nov. 1)
Nonis
Aprilibus (Apr. 5)
Idibus
Martiis (Mar. 15).
The
day before a named day is referred to as pridie + accusative:
pridie Kalendas Februarias (January 31)
pridie Nonas Septembres (September 4)
pridie Idus Iulias
(July 14).
All other days occur in the accusative case
with ante and must be figured backward from one of the named days. BUT
the Romans used inclusive
reckoning, which means they counted both the day from which they figured and the day they were
on, to wit:
To
calculate what day Mar. 28 would be in the Roman calendar, follow the example:
April 1 |
March 31 |
March 30 |
March 29 |
March 28 |
I |
II |
III |
IV |
V |
Kalendis Aprilibus |
pridie Kalendas Apriles |
ante diem tertium Kalendas Apriles |
ante diem quartum Kalendas Apriles |
ante diem quintum Kalendas Apriles |
Where the two systems of dating begin
similarly (April 1st, the day before the 1st of the month), they soon split
apart. English “two days till the 1st of the month” becomes “three days” in
Latin, so that Mar. 28 is literally “the fifth day before the Kalends of April,”
which would only be four days by our reckoning system.